Waarom je een 50 mm lens moet hebben!

[Portmixus]

Inleiding
Lenzen met een vaste brandpuntsafstand (bv. 50mm) worden prime-lenzen genoemd. Ze hebben de eigenschap om doorgaans betere optische eigenschappen te hebben dan zoomlenzen (bv. 18-55mm). Prime-lenzen worden immers geoptimaliseerd voor één brandpuntsafstand, terwijl zoomlenzen een compromis vormen tussen meerdere brandpuntsafstanden. Prime-lenzen zijn scherper (in het centrum maar vooral in de hoeken), hebben minder chromatische aberraties (afwijkende rood/groen kleuren bij aflijning), een groter diafragma (typisch gaan zoomlenzen tot maximaal F2.8 (met enkele uitzonderingen), prime-lenzen gaan tot F0.7), …

Reden 1: Een 50mm F1.8 lens is relatief goedkoop
50mm F1.8 prime-lenzen zijn zowat de goedkoopste prime-lenzen beschikbaar. Ze hebben een relatief eenvoudig optisch design en zijn reeds vele decennia beschikbaar. In de jaren 80 werden 50mm lenzen zelfs standaard als kitlens (= lens dit in set wordt verkocht bij de camera) verkocht met de camera, i.p.v. korte zoomlenzen zoals tegenwoordig. Toch bestaan grote verschillen tussen de fabrikanten onderling en zelfs binnen het Sony gamma vinden we een groot prijsverschil tussen de Sony Alpha 50mm F1.8 (ongeveer €150) en de Sony NEX 50mm F1.8 (ongeveer €300). Als buitenbeentjes dienen de Full-Frame Zeiss FE AF 55mm F1.8 (1000 euro) en de Zeiss Loxia MF 50mm F2 (900 euro) die geschikt zijn voor de A7-reeks.

Wat maakt de NEX 50mm F1.8 duurder dan andere vergelijkbare 50mm lenzen? De NEX 50mm F1.8 bezit enkele unieke eigenschappen:

-Het is de enige optisch gestabiliseerde (OSS) 50mm lens beschikbaar
-Volledig metalen buitenconstructie
-Interne scherpstelling waardoor de lens niet in grootte wijzigt tijdens het scherpstellen (in tegenstelling tot de Sony 50mm F1.8 voor A-mount)
-Heeft een minimale scherpstelafstand van 0.39m i.p.v. 0.45m voor de meeste 50mm lenzen met als resultaat een iets meer vergroting. (1:6.25)
-Geruisloze scherpstelling en een zonnekap (een van de weinige 50mm lenzen met zonnekap)

Reden 2: Een vaste 50 mm F1.8 lens is lichtsterk
Lichtsterkte refereert naar de mate waarin een lens licht opvangt en doorlaat naar de sensor. Hoe meer licht een sensor ontvangt, hoe lager een camera de ISO-waarden kan instellen met een betere beeldkwaliteit tot gevolg. Bij eenzelfde ingestelde ISO vertaalt een toegenomen hoeveelheid licht zich in een snellere sluitertijd met een grotere kans op een scherpere, onbewogen foto. Kortom: Je kan bij donkerdere omstandigheden fotograferen en je flits gerust achterwege laten. Een lager F-getal (oftewel een grotere diafragmaopening) betekend ook dat de scherptediepte zal afnemen waardoor zeer zachte achtergronden “bokeh“ gecreëerd kunnen worden. Dit is één van de belangrijkste redenen om een lens met een laag F-getal te kiezen. Je hebt als fotograaf veel meer keuze in de mate waarin je de achtergrond wil vervagen en het onderwerp wil isoleren van de, al dan niet storende, achtergrond.

Reden 3: Een vaste 50 mm F1.8 lens is (zeer) scherp
Lenzen met een vaste brandpuntsafstand zijn zeer scherp, zelfs op hun laagste F-waarde (grootste diafragma opening) wat betekent dat de lens nóg scherper wordt als je het diafragma een beetje toeknijpt tot ongeveer F5.6. Kijk hoe ongelofelijk scherp de Zeiss 55mm F1.8 is op F1.8 op onderstaande foto en 100% crop. De Sony 50mm F1.8 is doet nauwelijks onder voor deze Zeiss, maar de Zeiss heeft ook andere eigenschappen dat zijn hoge prijs verantwoorden.

100% crop wordt hieronder weergegeven:

Tot slot
Enkele voorbeelden worden hieronder gegeven hoe een 50/55 mm lens een aangename isolatie van het onderwerp geeft en foto’s een professionelere look kunnen geven.

Foto's genomen met de Sony E 50mm F1.8 OSS telkens genomen op F1.8:

100% crop van bovenstaande foto, genomen met de NEX 5N en 50mm F1.8 OSS.

Volgende foto's zijn genomen met de Zeiss 55mm F1.8 op een A7 in jpeg en het picture effect 'HCBW' (high contrast black and white):

Conclusie
Zelfs met een prijskaartje van 300 euro kan ik deze E 50mm F1.8 iedere fotograaf warm aanbevelen. Een 50mm lens vraagt wel wat oefening, nauwkeurig scherpstellen is een vereiste (net achter het scherp gestelde punt begint de vervanging van de achtergrond: je hebt immers weinig scherptediepte op F1.8) en het ontbreken van een zoom zal enige gewenning vereisen. Maar wat je ervoor terugkrijgt, loont zeker de moeite: de lens is enorm scherp, heeft een heerlijke zachte en kwalitatieve bokeh, de lens voelt erg degelijk door de gebruikte materialen en de interne scherpstelling.